Wat me opvalt aan social medias als Twitter en Facebook is dat het zo vaak wordt gebruikt voor negatieve uitingen en aanvallen op een ander. Veel discussies op Facebook ontaarden in ruzie, wat de reden is dat ik het ook wel ‘vechtbook’ noem. En ook Twitter wordt gebruikt om bijvoorbeeld direct na een tv-programma de presentatrice neer te sabelen of Sylvana Simons weer eens flink aan te vallen als ze ergens in een talkshow is geweest. Je zou zeggen dat we het met bijna 7 miljard mensen op deze planeet samen gezellig zouden willen maken, maar het tegendeel is waar. Iedereen vecht hard voor zijn plek, waarbij het naar beneden trappen van de ander eerder regel is dan uitzondering. Tijd voor verandering, lijkt me.
Bij de meeste mensen gaat ‘s ochtends vroeg de wekker. Tijd om op te staan, ook al was je nog niet uitgeslapen, de baas wacht. Er moet geld worden verdiend, anders kun je na je werk in de supermarkt je eten niet betalen. Iemand heeft namelijk bedacht dat het eten op het land niet gratis groeit, maar dat je ervoor moet betalen. Iemand heeft ook verzonnen dat de een veel meer recht op eten en spullen heeft dan de ander. De rijkere persoon zou namelijk beter zijn best hebben gedaan. Dat veel factoren van rijkdom totaal niet afhangen van ‘je best doen’, maar van wie je ouders zijn, in welk land je bent geboren of hoe gezond je bent, daar wordt totaal aan voorbij gegaan. Alles komt neer op het individu dat schuldig is als het faalt. En zo slijten velen hun dagen op een werkplek, waar ze eigenlijk niet dood gevonden zouden willen worden, maar uit het systeem stappen durven ze niet.
Onze kinderen worden van jongs af aan gedrild om aan dit systeem deel te nemen. Ook zij moeten voortijdig hun bed uitrollen, om 5 dagen per week op school urenlang drukke programma’s af te lopen. Tijd voor creativiteit of niksen is er eigenlijk niet. Prestaties tellen, cijfers en toetsen, die al in de kleutergroepen beginnen. Terwijl pa en ma zich afbeulen in hun baan, moet hun kind op school bij de beste leerlingen horen. In de klas van mijn dochter weten alle kinderen precies hoe de hiërarchie in elkaar steekt. Wie de domste is en wie de slimste. Ben je dyslectisch, maar valt dit de leerkracht niet op omdat zijn of haar aandacht over 30 kinderen tegelijk moet worden verdeeld, dan word je weggezet als dom. Jammer dan.
In hun vrije tijd wordt de kinderen geleerd dat je geld moet uitgeven. Dit is immers het voorbeeld van hun ouders en de rest van de samenleving. Je gaat on- of offline winkelen en van het aanschaffen van spullen en spenderen van geld word je gelukkig. Geluk is te koop in de vorm van vakanties, grote auto’s, smartphones, diners in restaurants en dure huizen. In mijn woonplaats Amsterdam zijn de woonlasten zo gestegen dat een huurhuis voor gewone mensen eigenlijk niet meer is weggelegd. Op een sociale huurwoning moet je praktisch twintig jaar wachten en anders wordt het vrije sector of kopen. De boodschap voor arme mensen? Jij telt in deze samenleving niet mee. Het kan ons niet schelen of je dakloos bent. Eigen schuld, had je maar beter je best moeten doen.
Het gevoel van niet welkom zijn wordt ook standaard meegegeven aan vluchtelingen en asielzoekers. In plaats dat welvarende landen hun rijkdom delen, bombarderen ze arme landen economisch of met wapens. De vluchtelingenstroom die dan op gang komt wordt vervolgens het leven onmogelijk gemaakt. Het kan ons niet schelen of je omkomt door geweld in Irak of Syrië; of je verzuipt in de Middellandse Zee; of dat je jezelf van kant probeert te maken in een overvol vluchtelingenkamp op een Grieks eiland. Jij telt niet mee, zolang je geen geld hebt.
En dit is ook de boodschap die de moderne mens voortdurend aan zijn medebewoners van deze planeet geeft en zelfs aan de aarde: jij telt niet mee. Hoe je jezelf in leven houdt interesseert ons niet. Vecht om je baan, vecht voor je geluk. Lik naar boven en schop naar onder. Intussen zijn veel mensen ongelukkig en stik-alleen. Burn-out, depressief, uitgespuugd door een harde samenleving die niet op hen zit te wachten.
Is dit de wereld waarin we onze kinderen groot willen brengen? Ons harteloos kapitalistisch systeem ligt op ramkoers: heftige klimaatverandering is een feit, zo ook het verdwijnen van de biodiversiteit. Ik luid de noodklok en raad iedereen aan om persoonlijk met deze manier van leven te breken. Kies voor de aarde, kies voor je geluk, je kind, jezelf en de ander. Want die laatste is net zoals jij: geen vijand, maar een vriend om je fijne momenten mee te delen. Gratis.
Kirsten Zeemeermin 