Ik overhoorde laatst mijn dochter voor een toets over de Franse koningen, hoeveel bezit ze hadden en hoe arm het volk was. Haar geschiedenisboek deed alsof we nu in een andere tijd leven, waarin alle mensen genoeg hebben om van te leven. Een protest van vrouwen die om brood vragen – waar de Franse Revolutie mee begon – zou niet meer nodig zijn.
Toen realiseerde ik me dat dit helemaal niet waar is. Er zijn talloze mensen – ook in Nederland – die niet genoeg geld hebben om hun dagelijks eten te kopen en dat vinden we volstrekt normaal. Daar zijn de voedselbanken toch voor, is de redenering. De gemiddelde burger verwacht dat als hij maar hard genoeg zijn best doet je genoeg geld zal hebben om van te leven. Word je onverhoopt werkeloos of ziek dan zorgt de overheid voor je.
Maar dit gaat in veel gevallen niet op. Denken dat je met je best doen altijd zal slagen is een verzinsel dat het systeem je op de mouw spelt. Onze samenleving is een voortdurende concurrentiestrijd om zogenaamd schaarse producten, zoals een baan, een huis en genoeg geld om van te leven. Niet iedereen heeft daarin dezelfde kansen.
Word je in een arm gezin geboren, dan heb je al een achterstand. Hetzelfde geldt voor je achtergrond: Marokkaanse Nederlanders staan lager in de hiërarchie dan hun witte soortgenoten. En ook vrouwen zijn nog steeds slechter af dan mannen: ze krijgen minder loon voor hetzelfde werk, hebben vaker laag betaalde banen en steken nog steeds veel meer tijd in het huishouden, het verzorgen van de kinderen en mantelzorg.
Word je werkeloos, ziek of ga je scheiden, dan is het maar afwachten of er een overheid is die je opvangt. In ons land is al jaren een schrijnend tekort aan sociale huurwoningen. Ik stond zelf in Amsterdam 17 jaar op de wachtlijst, maar ook in Purmerend en Hilversum kun je twaalf jaar wachten. Uitkeringeninstantie UWV is een soort Russisch roulette. Ook al ben je echt ziek, het is maar afwachten of deze organisatie dezelfde mening heeft. Onzichtbare aandoeningen zoals burn-out, depressie of chronische klachten door een hersenschudding worden in veel gevallen weggezet als aanstellerij. Zoek het zelf maar uit, is dan de boodschap.
Intussen leeft 1 procent van de wereldbevolking in oneindige luxe, die ze weigeren te delen met hun medemens. Bill Gates is al een weldoener als hij de helft van zijn vermogen aan goede doelen geeft, na eerst met opdringerige en dure Microsoft-producten dit geld van de gewone burger te hebben afgepakt. En het is mij ook een raadsel waarom ons koningshuis zo rijk is en daar bovenop ook nog een gigantisch inkomen van de staat krijgt. Het is eenvoudigweg niet rechtvaardig dat het grootste deel van de wereldbevolking een zware strijd levert voor het bestaan, terwijl een klein aantal superrijken van gekkigheid niet weet wat ze moet doen.
Ik stel daarom een samenleving voor waarin niet Zonnekoning Lodewijk XIV alle macht en weelde heeft, maar waar mensen eerlijk met elkaar delen. In tegenstelling tot wat het systeem ons wil doen geloven is er namelijk genoeg voor iedereen, als je niet meer neemt dan je nodig hebt. Eten en woningen zouden gratis moeten zijn. Dan kan iedereen gewoon gaan doen wat die echt leuk vindt, in plaats van je dagen uit te zitten in een slavenbaan, waarbij je ene hand het loon ontvangt en je andere hand het direct weer moet uitgeven. Elk mens heeft recht op liefde en geluk.
Kirsten Zeemeermin 